Xét nghiệm máu: những điều nên biết!

Với nền y học hiện nay, bất cứ một chuyên khoa nào cũng đều phải dựa vào kết quả xét nghiệm máu. Chính vì thế mà kỹ thuật của khoa xét nghiệm sinh hóa và huyết học nay đã tiến bộ vượt bậc.

Tuy nhiên thì kết quả xét nghiệm máu có thật sự tiếp tay thầy thuốc và phục vụ bệnh nhân hay không vẫn tùy thuộc một yếu tố nằm ngoài chiếc máy là kiến thức và kinh nghiệm của con người.



Ở nhiều nơi bệnh nhân vẫn nhận được lưu ý là phải nhịn đói khi đi xét nghiệm máu. Nếu như không phải ngồi chờ quá lâu thì việc nhịn đói cũng không ảnh hưởng gì, tuy nhiên thường thì những thủ tục khám bệnh luôn tốn rất nhiều thời gian, việc nhịn đói như thế ảnh hưởng rất xấu tới sức khỏe. Đáng tiếc hơn nữa là với phương tiện kỹ thuật sinh hóa hiện nay thì chỉ còn một số xét nghiệm máu như thử mỡ trong máu, xét nghiệm đường huyết... thì mới cần nhịn đói, còn lại thì vẫn cho kết quả chính xác khi bệnh nhân ăn no.

Thêm vào đó, với những xét nghiệm như công thức máu hay nội tiết tố thì người bệnh nên ăn uống như thường. Còn theo đúng khuyến cáo từ phía bác sĩ là nếu cần nhịn đói để xét nghiệm cho đúng thì người bệnh phải ngưng ăn từ tối hôm trước.

Có những trường hợp nhiều bệnh nhân lặn lội từ xa lên thành phố để xét nghiệm máu không dám uống nước vì tưởng nhịn đói nghĩa là cũng nhịn uống. Nguy hiểm hơn khi không ăn uống, bệnh nhân vì thế mệt lả trong lúc chờ đợi và khiến đa số kết quả xét nghiệm rất dễ sai lệch nếu bệnh nhân thiếu nước. Chính vì thế mà người đến xét nghiệm vì thế nên yên tâm uống nước cho đủ và thậm chí thừa càng tốt.

Bên cạnh đó cũng đừng quên uống các loại thuốc cần uống như thuốc hạ áp hay thuốc trợ tim. Với cả những trường hợp bệnh nhân bị tiểu đường nếu đường huyết chưa ổn định thì thầy thuốc có thể cho xét nghiệm loại đặc hiệu như HbA1C để người bệnh vẫn uống thuốc như thường. Đã xảy ra không ít những trường hợp bị tăng huyết áp đến độ nguy hiểm chẳng qua vì sợ uống thuốc rồi trật kết quả xét nghiệm.

Toi công tốn của vì thuốc

Có những trường hợp vô cùng đáng tiếc cho người bệnh là nhiều khi tốn tiền để có kết quả đầy đủ nhưng không khác nào ném tiền qua cửa sổ vì lý do rất không đáng đó là thầy thuốc quên dặn cách uống thuốc cũng như cách tránh một số thuốc nào đó có ảnh hưởng trên kết quả xét nghiệm. Ví dụ như trường hợp muốn tầm soát bệnh tiểu đường mà bệnh nhân trước đó cả tuần vẫn dùng thuốc có corticosteroid.

Hết hồn vì mực đỏ mực xanh

Cũng chẳng thiếu những trường hợp bệnh nhân “xanh mặt” khi kết quả xét nghiệm được in đậm hay gạch dưới vài nơi. Tuy nhiên lý do chỉ vì nhiều phòng xét nghiệm áp dụng chương trình vi tính để tự động ghi nhận kết quả ngoài định mức bình thường. Chính vì thế nên máy tự động in đậm một cách “ngớ ngẩn” dù kết quả xét nghiệm chỉ cao hay thấp có 1mg. Phương án tốt nhất là nên cho người bệnh sau khi xét nghiệm là nhận được kết quả diễn giải trực tiếp từ thầy thuốc.

Xét mà không nghiệm cũng bằng không

Công việc chẩn đoán của thầy thuốc hẳn không chỉ hoàn toàn dựa vào kết quả xét nghiệm vì rất nhiều yếu tố nằm ngoài tầm tay của thầy thuốc có thể gây sai lệch kết quả. Đơn giản như từ thao tác rút máu quá nhanh bước qua thời gian vận chuyển cho đến nhiệt độ trong phòng xét nghiệm cũng như hạn sử dụng của hóa chất hay bất cứ một sai sót nào.

Vì thế mà thầy thuốc cần phải đối chiếu kết quả với hình ảnh bệnh lý cá biệt của mỗi người bệnh. Trên thực tế đã không thiếu trường hợp kết quả xét nghiệm không phù hợp hay thậm chí trái ngược với triệu chứng lâm sàng. Bên cạnh việc xét nghiệm lần nữa cho chắc đánh giá của thầy thuốc cũng từa tựa chuyện xử phạt của trọng tài nghĩa là có ý nghĩa quyết định.